پرسش :

يكى از مواردى كه طبق فتواى همه مراجع تقليد ـ ادام اللّه عزّهم ـ خمس آن واجب مى باشد، گنج است; و معناى اين سخن اين است كه يابنده گنج شرعاً مالك آن مى شود، و بايد خمس آن را بپردازد; با توجّه به اين مسأله چرا دولت اسلامى اين گونه گنج ها را به بهانه حفظ آثار باستانى و غير آن تملّك مى كند؟ و بر فرض جواز آيا نبايد معادل قيمت آن را به يابنده گنج كه شرعاً مالك است، بپردازد؟

پاسخ :
جواب: البتّه به اوّلى گنجها با شرايطى متعلّق به صاحبان زمين، و در اراضى مباح، متعلق به يابنده آن است; ولى هرگاه حكومت اسلامى به خاطر مصالحى كه در عناوين ثانويّه مى گنجد لازم ببيند كه گنج در اختيار بيت المال اسلام قرار گيرد، بايد مطابق آن عمل شود.
استفتائات آيت الله العظمي مكارم شيرازي )جلد اول